Güzel Türkçemizde kullanılan her deyim ve atasözü dilimize ayrı bir güzellik katar. Deyim ve atasözleri uzun uzun anlatılacak bir olay ve durumu kısa ve özlü bir şekilde anlatır. Her birisi yaşamdan tecrübeleri bizlere yansıtır. Bu deyimlerden birisi de “At Gözlüğü İle Bakmak” deyimidir.
Özellikle avcı olmayan bazı hayvanlar için tehlikeyi uzaktan sezmek, iyi bir mesafe tahmini yaparak kaçabilmek oldukça önemlidir.
Atlar, her iki yandaki gözleri sayesinde hem önlerini hem de arkalarını görme yeteneğine sahiptirler. Ne var ki; gözleri birbirlerinden çok uzaktadır. Bu durum at için nesnelerin mesafelerini tespit bakımından büyük bir eksikliktir.
At, arkasından ya da etrafından yaklaşan tehlikeyi görür ama tehlikenin ne kadar yakın veya uzakta olduğunu kavrayamaz. Cisimleri neredeyse iki misli büyük gören at, tehlikeyi olduğundan daha yakındaymış gibi algılar. Bu nedenle de sürekli korku ve panik içindedir.
Yarış atlarının gözüne sadece yarıştıkları piste odaklanmaları için bir gözlük takılır. Bu gözlük, atların yarışa konsantre olmasını, dikkatini başka yöne dağıtmamasını engellemek için yapılmış bir icattır. Bu icat sayesinde atlar, yarışa daha motive olurlar. Atların dar bir görüşe sahip olması, onların sadece önündeki piste odaklanmasını sağlar. Böylece atlardan istenen verim elde edilir. At gözlüğü ile bakmak deyimi de buradan gelir.
At gözlüğü ile bakmak deyimi, dar ve sığ görüşlü insanlar için kullanılan bir deyimdir. At gözlüğü ile bakmak, aynı zamanda bir olay ya da gelişme hakkında yorum ve kestirme yaparken belirli kalıplar dışına çıkmadan düşünmek ve hareket etmektir. At gözlüğü ile bakmak deyiminin aslı, yukarıda anlattığımız şekilde gerçek bir olaya dayanır.
Hem gerçek, anlamı hem de mecaz anlamı düşünüldüğünde at gözlüğü ile bakmak; dar bir görüş açısından olayları yorumlamaktır. At gözlüğü ile bakmak deyimi, ayrıca insanın olayları kendi tecrübesine ve birikimine dayanarak açıklamasıdır. Herhangi bir olay veya gelişme hakkında sağlıklı bir yorum getirmek ve mantıklı bir açıklama yapmak için at gözlüklerinden kurtulmak gerekir. Zira at gözlüğü ile dünyaya bakmak, dünyayı “sınırlı” alanlar içinde yorumlamaktır. Bu da insanın olaylar ve durumlar karşısında kendisini yetiştirmemesi, hep kendi etrafında dönmesi anlamına gelir.
At gözlüğü ile bakmak deyiminin anlamı kısaca budur. Gerek kendi etrafımızdaki insanlara, gerekse farklı çevrelerde karşılaştığımız insanlara baktığımızda, at gözlüğü ile dünyaya bakanların oldukça fazla olduğunu görüyoruz. Hepsinin tek bir ortak özelliği var: Saygı, hoşgörü ve bilgi eksikliği.
Zira at gözlüğü ile dünyaya bakan ve kendi dünyasını bu şekilde kabul eden bir insanın başkalarının tercihlerine ve tutumlarına saygı göstermesi beklenemez. Karşılıklı hoşgörü ve saygının gelişmesi için öncelikle ve ivedilikle hepimizin at gözlüklerinden kurtulması, onları çıkarıp bir kenara atması gerekir.
Yani at gözlüğü ile bakmak, insan için olumlu bir davranış değildir ama atlar için durum farklıdır.
BİZİ İNSAN OLARAK YARATAN RABBİMİZE ŞÜKÜRLER OLSUN.
