Sıra yaren toplulukları, gösterilerine çıkmadan önce en az bir veya iki sefer toplantı yaparak provalarını yapar gösterilerini sunarlar.
Düne bakıldığında; ev sahibi olan bir yaren evini hazırlar, yaren arkadaşlarını eve davet ederdi. Arzu eden yarenler de eş ve çocukları ile beraber gelir, ev sahibi yaren eşi ile tanışırlardı. Yaren arkadaşlar da yapacakları gösterilerin provalarını yaparlar, ev sahibi yaren eşi de gelen misafirlerine gerekli ikramlarda bulunurdu.
Bu günümüze bakmak gerekirse; geniş, huzurlu, sıcak bir ortamı görmek mümkün değil. Yaptığım araştırma neticesine ve sıra büyüklerinden almış olduğum bilgiye göre toplantı yerlerinin dar olduğunu ifade etmişlerdir.
Urfa ve Çankırı yaren topluluklarına bakıldığında, güzel sıcak bir ortam ve kendi binaları bünyesinde provalarına ve gösterilerine devam ettikleri görülmektedir. Neden böyle bir Nasreddin Hoca yaren evimiz yok?
Rivayetlere göre 700 veya 800 yıldır süre gelen ve de halen devam eden gelenek ve göreneklerimiz olan Sıra yaren topluluğuna bir SIRA EVİ gerekmektedir!
Bilfiil 50 yıllık yarenlik hayatımda, eski Belediye Başkanlarımız yaren topluluklarına kalıcı bir yer için sözler vermişlerdi. Nasreddin Hoca Mezarlığı yanına bir külliye yapılıp oradan yer verilecekti, kültür merkezi yapıldı. Takkasızlar Konağı, Ilıcakların Binası Belediyemiz tarafından alınıp bunlar ilk önce yaren topluğuna sıra evi olarak verilecekti. Bunlar hep sözde kaldı. Yaren toplulukları umutlarını yitirmediler, beklemekteler. Son umutları Akşehir Belediye Başkanımız Dr. Salih Akkaya'dır.
Yaren topluluklarına güzel bir ortam sağlandığı takdirde, rivayetlere göre 700 veya 800 yıl devam eden geleneğimizin yine en iyi bir şekilde devam edeceğinden hiç şüphem yoktur.
Güzel bir sıra gösterisi nasıl olmalı?
Sıra gösteri günü ilçemiz halkı güzel, eğlenceli, huzurlu ve sıcak bir ortamda eş ve çocukları ile bir sıra gösterisi izlemekteler. Bu gösteri, Akşehir Belediyesi kültür merkezinde yapıldığından Belediye Başkanımız Salih Akkaya'ya ve kültür müdürüne şükranlarımı sunarım. Nedeni, eskiden böyle bir yerimiz yoktu.
Sıra gösteri günü gelen misafirlerin ağırlanması için giriş kapısında mutlaka sıra idarecilerinden bir kişinin karşılaması, hoş geldin diyerek salona davet etmesi gerekmektedir. Sıra bitiminde de mutlaka yiğitbaşının ve kahya beyinin, kapıda; geldikleri için teşekkür etmesi, bir sonraki sıra gösterisine davet etmesi gerekmektedir. Bu neden yapılmıyor?
Sıra gösterisi günü Belediyemiz müzisyenleri gösteri başlayıncaya kadar gelen misafirlere güzel bir müzik ziyafeti vermekteler. Eski bir yaren olarak bu arkadaşlara teşekkür ederim.
Sıra gösterisi başlamadan önce Belediye Kültür Müdürlüğünden bir yetkili, Nasreddin Hoca Turizm Derneğinden bir yetkili tarafından, gelen misafirlere mutlaka kısa bir hoş geldin konuşması yapılması gerekir. Sıra gösterilerine en az 450-500 kişi gelmektedir. Bu kişiler arasında Akşehirliler olduğu gibi yabancı misafirlerimiz de bulunmaktadır. Bu yabancı misafirlere AKŞEHİR'in özelliklerini tanıtmamız gerekmektedir. (Nasreddin Hocamızı, Garp cephesini, Seyyid Mahmud Hayrani’yi, Vahap Gaziyi vs.)
Sıra gösterilerinin dolu dolu geçmesi için ilçemizde bulunan ve Türkiye çapında nam salmış kişileri sıra yaren gösterilerine davet ederek bir katkı yapmaları gerekmektedir. Bunlar neden yapılmıyor?
İlçemizde Ahmet Çuhacı ve Mehmet Cem Yiğit şiir dalında kendilerini kanıtlamışlardır. Avukat Şahabettin Genç besteleri ile televizyonda program yapan bir hemşerimiz. İlçemizin okullarında folklor gurupları vardır. AKŞEHİR ve Konya bölge birincilikleri bulunmaktadır. Bunlara gerekli izin alınarak gösteri günü gelen misafirlere gösteri sunmaları, geceye renk katmaları gerekmektedir. Gelen misafirlerden sesi güzel. fıkra anlatabilecek misafirlerin ortaya çıkarılması, gösteriye bir katkıda bulunmalarının sağlanması gerekmektedir. Bunda amaç ise sahnenin daima dolu dolu olmasıdır.
Sıra gösterilerinde yüzük oyununda kaybeden tarafa, taraf büyüğü tarafından çeşitli cezalar uygulanmaktadır. Bunda daima AKŞEHİR ön plana çıkarılmalıdır, bileni var bilmeyeni var. Nasreddin Hocamızın dediği gibi bilenlerin bilmeyenlere öğretmesi gerekmektedir. İşte bu hususları da yaren arkadaşların mutlaka söylemeleri gerekmektedir.
Bunlar nedir? Yaren adını, soyadını ve mesleğini söyleyecek. Akşehir'e özgü yemeklerimiz, pide çeşitleri, ilçemizde bulunan 200’den fazla sülaleden en az 10 tanesinin saydırılması. Eski devirlerde HANLARIMIZ vardı, bunların söyletilmesi. Hastane, emniyet gibi bir yarenin cezalandırılması, ibreden ve mezarlıktan hocanın cüppesinin getirtilmesi (gündüz konulacak, gece yarenin cesaretini ölçmek için getirmesi istenecek); bunlar yaren topluluklarında görülmemektedir. Bunlar yapıldığı an sıra gösteri gecesinin daha güzel, daha dolu dolu geçeceğinden eminim.
Orta oyunlarımızda her gösteride mutlaka bir Nasreddin Hoca fıkrasının bulunması, içki ve kumarın zararlarının gelen misafirlere anlatılması. Bunlar yapılıyor, tekrarlansa iyi olur derim.
Bir dahaki yazımda; gösteriyi yapan sıra topluluğunun eksik taraflarını ve yapılması gereken hususları izah edeceğim.
Hoşça kalınız.