Nasreddin Hoca’mızın çocukları hakkında elimizde kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak “gül-düşün”lerinden yani fıkralarından hareketle ve bulunan mezar taşları sayesinde Hoca’mızın iki kızı ve bir oğlu olduğunu belirtebiliriz. Mezar taşına göre kızlarından birinin adı Fatıma Hatun’dur.
Nasreddin Hoca’nın evliliğinden ilk olarak doğan gözbebeği Fatıma Hatun, Nasreddin Hoca’nın asil neslini sürdürecek en önemli efradıydı. Bilge bir ailenin efradı olması ve babasının derûnî bilgilerine vakıf olması sebebiyle muazzam bir şekilde yetiştirilen Fatıma Hatun’un, genç kızlık çağına girer girmez arka arkaya nasipleri çıkmaya başlamıştı. Fatıma Hatun’un nasipleri arasında tercih yapmak zorunda kalan Nasreddin Hoca ise, biricik kızını yakından aşinâ olduğu Sivrihisarlı bir gençle evlendirmeye karar verir. Nasreddin Hocanın kızı Fatıma, Akşehir’den Sivrihisar’a gelin gider. Ancak oraya kızının gelin gitmesi Nasreddin Hoca’yı Sivrihisarlı yapmaz. Evliliği nedeniyle Sivrihisar’da yaşayan Fatıma Hatun’un bir oğlu olduğu bilinmektedir. Bu oğlundan olan torunları Osmanlı Devleti’nde yüksek makamlara gelmişlerdir. Bunlar içerisinde Kadı Celaleddin, Fatih’in Hocası Hızır Bey ve onun oğlu Sinan Paşa vardır. Keşfü`z-Zünun Zeyli’ne göre şeceresi “Hızır Bey bin Kadı Celaleddin bin Sadreddin bin İbrahim Ahvadı Nasreddin” olarak kayıt edilir.
Sivrihisar’da hayatını sürdüren Fatıma Hatun burada vefat etti ve aynı yerde toprağa verildi.
1888 Ankara Sal-Namesi’nde “Sivrihisar Kasabasının şark ceddinden giren yolun sol tarafında Hoca Nasreddin'in kerimelerinin kabri vardır kaydı düşülmüş" idi. Bu kayıttan yola çıkarak 1960’lı yıllarda Fatıma Hatun’un mezar taşı Sivrihisar’da bulunmuştur. Mezar taşı kitabesi gelin başı şeklinde tasarlanmıştır.
Zamanın getirdiği tahribatlar nedeniyle bozulan yazılar kişiler tarafından farklı okumalara neden olmuştur. Genel anlamıyla başlıkta:
“Hüvallah ül baki
Fatıma Hatun binti
Hoca Nasreddin (Nusrat)
tegammadahallahu bi gufranihi
Fi tarih rebiulevvel sene Sab'atu ve ışrine ve seb'a mia (727)”
Türkçesi: “Allah baki, Hoca Nasreddin kızı Fatıma Hatun, Allah her ikisini de mağfiretle cennetinde ebedi kalanlardan kılsın. Tarih Şubat 1327”
Bulunan bu mezar taşı 1960’lı yıllarda Konya Mevlana Müzesi’ne getirilmiş ve 1965 yılında Akşehir’e nakledilmiştir. Kitabe taşınma esnasında kırılıp beşe bölünmüş ve sonradan restore edilmiştir. Günümüzde Akşehir Taş Eserler Müzesi’nde yer almaktadır.
Nasreddin Hoca ise H 683 (1284) yılında vefat etmiştir. Fatıma Hatun babasından 43 sene sonra ölmüştür. Bu da mezar taşının Nasreddin Hocanın kızına ait olduğunun bir göstergesidir.
Fatıma Hatun’un mezar taşı, Nasreddin Hoca’nın tarihi kişiliği ve varlığı hakkında ileri sürülen şüpheleri ortadan kaldıran en kesin belgelerden biridir.
