Mustafa Kemal Atatürk, Milli Mücadele’nin başlangıcından ölümüne kadar olan süre içerisinde Akşehir’e 22 kez gelmiş ve bu gelişlerinde toplam 54 gününü Akşehir’de geçirmiştir. Milli mücadele sırasında Akşehir’de İstasyon Caddesi üzerinde bulunan ve yıkılarak yerine Verem Savaş Dispanseri binası yapılan bir evde kalmıştı.
9 Aralık 1921’de Mustafa Kemal Paşa, Akşehir’e geldiğinde Akşehir’in ileri gelenlerinin evlerinde misafir edilmişti. Kaldığı yedi gece boyunca Akşehir’de herkes Gazi Paşa’nın kendi evinde kalmasını istemektedir. Mustafa Kemal Paşa da çözüm yolu olarak değişik kişilerde bir veya iki gece kaldı.
Batı Cephesi Karargâhı olan Akşehir’de Büyük Taarruz’a hazırlıkların devam ettiği günlerde sık sık Akşehir’e gelecek olan Mustafa Kemal Paşa’ya kalması için uygun bir yer arayan Akşehirliler, daha önceki gelişinde de kaldığı İstasyon Caddesi üzerinde bulunan evi Atatürk’ün kullanımına sunmaya karar verdiler. Bu bina Balkan göçmenlerinden Derviş Bey’e aitti. Şimdi Verem Savaş Dispanseri olarak kullanılan binanın yerinde idi.
Bu ev istasyon yolu üzerinde ahşap destekli yığma usulü şeklinde yapılmış o zamana göre güzel bir evdi. Akşehir’in ileri gelenlerinin girişimini Derviş Bey’in uygun görmesi üzerine Akşehirliler tarafından satın alınarak Atatürk’e hediye edilmişti.
Satın alınan ev, geniş bir hanay etrafına yapılmış odalardan oluşuyordu. Evde Mustafa Kemal Paşa’nın rahat etmesi için bazı düzenlemeler yapıldı. Ev içerisine özel bir banyo eklendi.
14 Mart 1922’de Mustafa Kemal Paşa, cephe’deki teftişten hasta olarak Akşehir’e gelince doğruca bu eve getirilmişti. Gazi Paşa’nın deyişiyle çok rahat olan bu evde kalmaya başlayan Atatürk, bu evin 11 numaralı odasında yatıyordu. Aynı zamanda bu odada Akşehir’e önceki gelişinde yani 13 Aralık 1921’de Fransız Heyet Reisi Mösyo Franklin Bouillon’u kabul etmişti.
17 Mart 1922 Cuma günü, Gazi Paşa, Akşehir’de oturduğu evi rahat edebileceği şekilde yaptırmaya karar vermişti. Saat 15.00’a kadar ev içerisindeki tertibatlarla meşgul oldu.
Büyük Taarruz öncesi Akşehir’de komutanların toplantısını gizlemek amacıyla yapılan futbol karşılaşması Gazi Paşa’nın kaldığı evin arkasındaki boş alanda yapılmıştı.
Mustafa Kemal Paşa, Akşehir’de kaldığı günler boyunca bu evde İsmet Paşa, Ali İhsan Paşa, Fahrettin Paşa gibi pek çok kişilerle burada görüşmeler yapmıştı. Pek çok misafirini bu evde ağırlamıştı.
24 Ağustos 1922’de Atatürk, Büyük Taarruz’u gerçekleştirmek üzere Akşehir’den ayrılıp Afyon’a gidince Akşehir’deki ev boş kaldı. Cephede süren savaşta pek çok askerimiz yaralanmıştı. Bu yaralılar trenle Konya’ya gönderiliyordu. Konya’daki hastaneler yetersiz kalınca bazı yaralılar başta Akşehir olmak üzere, Konya’nın ilçelerine gönderilmeye başlandı. Akşehir’e gelen yaralıları Akşehir İstasyonu’nda karşılayan yardımsever Akşehirlilerin, yaralıların yatıp tedavilerinin yapılması için uygun yer lazımdı. Büyük Taarruz’un devam ettiği bu günlerde Mustafa Kemal Paşa, Akşehir’deki evini hastane olarak halkına bıraktı. Böylece hastane olarak kullanılmaya başlanan bina, daha sonraki yıllarda Belediye Hastanesi olarak hizmet verdi. Ancak yetersiz kalınca bilinçsizce bu binaya eklemeler yapıldı ve daha sonra yıkılarak yerine bu günkü Verem Savaş Dispanseri Binası yapıldı.
Yıllar önce Akşehir’de çalıştığım dönemlerde Akşehir Müze Müdürü Arkeolog Ömer Faruk Türkan ile bu binanın planları hakkında konuşmalar yapmıştık. Bence Akşehirlilere düşen görev Mustafa Kemal Paşa’nın Akşehir’deki evini aslına uygun olarak yeniden inşa etmektir. Bu tarihini evin Batı Cephesi Karargâhına çok yakışacağına inanıyorum.
Kaynak: Mehmet KOÇ (2015) Atatürk Akşehir’de. Akşehir Belediyesi Yayınları
