Gazetemiz Pervasız, 19 Mayıs 1953 tarihinde Akşehir’de Ahmet Şener tarafından “Doğrulukta Pervasız” adı ile kuruldu ve Nasreddin Matbaası’nda basıldı. Gazete 3 Ocak 1955 tarihinde “Demokrat Sultandağ” adıyla sahibi Ahmet Şener, Yazı İşleri Müdürü Orhan Drahor olarak yayın hayatına devam etti. 23 Haziran 1960 tarihinden itibaren “Doğrulukta Pervasız” yayın hayatını “Pervasız” adıyla sürdürmeye devam ediyor.
Gazeteler matbaalarda basılır. Matbaa dünyada 575 yıl önce kullanılmaya başlandı. Türkiye’de ise 295 yıldır kullanılmaktadır. Matbaa, Konya’da 85 yıl önce, Akşehir’de ise 75 yıl önce kullanılmaya başlandı.
Pervasız Gazetesi ilk olarak Akşehir’in ilk matbaası olan Nasreddin Matbaası’nda basıldı. “Demokrat Sultandağ” adıyla yayınlanırken dizgisi kendi mürettiphanesinde yapılırken baskı yine Nasreddin Matbaası’nda gerçekleşiyordu. Ancak, Akşehir’in eski Belediye başkanlarından manifaturacı merhum Tacettin Yaltırık, Konya’da CHP İl Başkanlığı’nın malı olan basımevini araç gereçleriyle özel kullandığı Jeep binek arabası karşılığında satın alarak 1955 yılında şehrimize getirdi ve Yeni Matbaa adıyla faaliyete başladı. Bu matbaayı 1956 yılında Ahmet Şener satın alarak “SULTANDAĞ Matbaası” adı altında çalıştırmaya başladı. Böylece Pervasız’ın kendi tesislerinde basımına başlandı.
Pervasız Gazetesi 1953’teki dizgisi “Önce dizilecek olan yazının büyüklüğü ayarlanır ve elde tutulan Kumpas’a harfler (Hurufat) elle tek tek dizilirdi. Kumpasın dolmasıyla tamamlanan satırlar sayfalara alınarak, başlıkları yazılır ve mizanpaja geçilerek baskıya hazır hale getirilirdi.”
1988’deki dizgisi ise “Önce yazılar “Intertype” adı verilen makinada daktilo tekniğiyle dizilirdi. Pirinçte yapılmış harf kalıpları (matris) yan yan getirilerek satırlar oluşturulurdu. Kontrolü yapıldıktan sonra sıcak potada eriyen kurşunlar satır olarak dökülür ve mizanpaja hazır hale getirilerek baskıya gönderilirdi.”
İşte baskıda devreye “Gamlı Baykuş” girerdi. O aslında 1871 model H. JULLIEN adlı bir baskı makinasıdır. “Gamlı Baykuş” adı ona çalışanlar tarafından verilmişti.
Türkiye’ye girmiş en eski baskı makinalarından birisi olan Belçika yapımı H. Jullien nam-ı diğer Gamlı Baykuş’ta gazete basılmadan önce bir örnek alınır ve düzeltmeler (tashih) yapılırdı. Gazete kağıdı tek tek elle sallama usulü ile baskıya verilir ve ertesi gün okurlara dağıtılmak üzere hazır hale getirilirdi. Gamlı Baykuş’un bitmek tükenmek bilmeyen enerjisi ve kendine has çıkardığı “hop, tisss” sesleri Arasta’yı ve Melek Girmez’i kaplardı. Ara sıra kopan “Gayış”, baskıyı yapan çalışanlarını çılgına çevirirdi. Zira, gayışlar kolay kolay bulunmuyordu. Tam gaz çalışmak istendiğinde de gayışa reçine sürülürdü. Gamlı Baykuş yıllarca, adeta kendinden geçerek çalışıp, milyonlarca gazete baskısını bitirmenin mutluluğunu yaşadı durdu. Usta Şair Ahmet Çuhacı “Arasta” şiirinde Gamlı Baykuş’u şöyle anlatıyor:
“İdare yeri Melekgirmez Çarşısı, No:8, fiatı 5 kuruş
H. JULLIEN adlı yüz yirmi yaşında bir 'ihtiyar baykuş'
sarhoş!
Sanki bir gemi yüze yüze gelmiş Pervasız’ın kıyılarına vurmuş
Herkesten önce dalından koparıp gazeteyi o okurmuş
Her gün bozulur kavalet, her gün yeniden kurulur
İnsanları işler gibi, dünyanın gidişi gibi,
Yörük çadırı
Şıkır
şıkır
Şıkır dizilir harfler, kara-küçük karınca
yuvası sanırsın
Kişner gibi, dört-nala, gökgürültüsü gibi,
bir Ege türküsü söyler gibi
‘ihtiyar baykuş’
Yogi Memed’in meyhanesiyle duvar komşusu ya; bazı, bazı harflerin
çakırkeyif olup birbirine girmesi bundandır!
Gazete basılıp bitmiştir, elini yüzünü yıkamıştır
JULLIEN Usta’nın az şekerli kahvesini getirin!
tesbih çeker gibi
boncuk dizer gibi
kuyu kazar gibi
camız yüzer gibi
sanki ilkokul çocuğu, hiç çıkarmadı
üstünden önlüğü”
2000’li yıllara kadar çalışmaya devam eden baskı makinası “Gamlı Baykuş” o tarihte emekli oldu ve müzede yerini aldı yani o şimdi emekli ve müzelik!..
Bu makinenin de yer aldığı matbaa 10.10.2001 tarihinde karşılıklı bir akitle; “Yerel Basın Müzesi” yapılmak üzere Belediyeye bağışlanmıştır. Müze en son bildiğim Akşehir Ömer Halisdemir Kültür Merkezi’nde yer almaktadır.
İlk günkü gibi yayın hayatına devam eden gazetemizin kuruluşunun 69. Yıldönümünü kutlar, başta Yazı İşleri Müdürümüz Bayram Uygun olmak üzere bütün çalışanlarına kolaylıklar ve başarılar dilerim. Kurucumuz Ahmet Şener amcama Allah rahmet eylesin…
