SIRA YARENLERİ 2
Sıra toplulukları binlerce yıllık maceranın hayat anlayışının ve gelenek göreneklerin ortaya çıkardığı sosyal bir topluluktur.
Yarenliğin kökeni ÂHİ EVRÂN’ a dayanmakta dır. Buda ELİNE-DİLİNE-BELİNE sahip ol demektir.
ELİNE : Alan el değil daima veren el olacaksın,kimsenin hakkını yemeyeceksin.
Kendi çıkarları doğrultusunda hareket edip menfaat peres olmayacaksın.
DİLİNE : Yalan ve kötü ,kırıcı sözler söylemeyeceksin, büyüklerine saygılı,küçüklere
Şevkatle yaklaşacaksın,
BELİNE : Herkesin namusunu. Şerefini kendi NAMUSUN ve ŞEREFİN gibi
Koruyacaksın, onları da Annen,kız kardeşin,halan,teyzen gibi
Görecek, Bu Âhi evrân geleneği olan ELİNE-DİLİNE-BELİNE bir bütündür,bunların herhangi birini yapar isen bu kuralı bozmuş sayılırsın bu kişilere de YAREN denilemez.
Sizlere bir Mevlana nın sözünü hatırlatmak isterim.
YA OLDUĞUN GİBİ GÖRÜN
YA DA GÖRÜNDÜĞÜN GİBİ OL.
İşte yaren topluluğu her zaman iyi ahlaklı,dürüst, iyilik sever, büyüklerine saygılı,küçüklere sevgili davranan kişiler olmalıdır.
Sizlere Nasrettin Hocanın bir fıkrasından esinlenen yola çıkıyorum. Fıkra şöyle.
Bir gün hoca vaiz vermek için kürsüye çıkar, fakat hazırlıklı değildir, cemaate dönerekten, Sayın Müslüman kardeşlerim bu gün benim size ne diyeceğimi biliyormusunuz sorusunu sorar. Camide bulunan cemaat tan çok sesler çıkar, bunların bazıları BİLİYORUZ, bazıları ise BİLMİYORUZ diye sesler çıkartırlar. Bunun üzerine Nasrettin Hoca cemaate dönerek öyle ise
BİLENLER BİLMEYENLERE ÖĞRETSİN der ve kürsüden iner.
Bende sıra hakkında bildiklerimi bilmeyen kişilere öğretmek, bilenlerin de hatıralarını tazelemek için bu yazımı sizlere sunuyorum.
BİR SIRA TOPLULUĞU NASIL KURULUR ?
Bir sıra topluluğu kurulması daima eski yarenlerin bir araya gelip bunların önderliği altında kurulabilir. 1969 yılından önce nasıl kurulduğunu bilmem ama babam ve dedemin anlattıklarına göre ; Bir sıra kurulacağı zaman yarenlik yapmış olan 3-4 kişi bir araya gelir, kahvehanelere, sokak direklerinin yüzlerine ve de ilçede bulunan esnaf dükkanlarının camlarına yaren aranıyor diye yazı yazarak bir adres belirlenir, yaren olmak isteyenler de buraya müracaat eder, Yaren TÜZÜK gereği buna uygun olanlar tercih edilir, toplantılar, provalar yapılır ondan sonra sıra kurası çekilir, sırası gelen yaren de misafirlerini okur, yerini temin eder, yapacağı ikramı hazırlar sırasını yapar diğer bir arkadaşına devir teslim eder.
NASRETTİN HOCA MEYDAN SIRASININ KURULUŞU :
Yıl 1969 Üç sıra topluluğu yarenlerini toplamış gösterilerine devam ediyor, sıra topluluğuna girmek isteyen fakat giremeyen yarenlerde vardır , bunlardan Belediye memuru Mustafa Gürcan, sanayi esnafı İsmet Güvendik , oto tamircisi Vedat Şensoy, gibi 5-6 kişi bulunuyordu, bunlar yeni bir sıra kurmak için arkadaşlarını topladı, belli bir yerde toplantılar yapıldı, Berber olan ağbeyim Bedri Gürbüz’ de vardı, sıra topluluğunda kural Askerliğini yapmış olmak, bir meslek sahibi olmak, evli olmak gibi hususlar bulunduğu için bu sıra topluluğuna girmekte zorlanıyordum. Fakat küçük yaştan beri sıra gösterilerine gittiğim için sıra şarkılarını ezbere biliyordum. Bunu sırayı kuracak arkadaşlara söyledim.Bana 2-3 sıra şarkısı sordular ben onlara sıranın bütün şarkılarını biliyorum dedim. Aynı zamanda askerliğimi yapmıştım ve Askeri Depoda sivil memur olarak çalışıyordum. Bende sıra kurucularından olup 1969 Kasım ayında bu sıra topluluğu kurulmuştur.
Ben bu sıra topluluğunda bulunan bütün yaren arkadaşlardan birer tane resim aldım ve sıra gurubunu bir karton üzerinde şemasını yaptım ve yapılan her gösterilerimizde bu fotoğraf çerçeveli sıra evine asıyordum. Bu sıra gurubu 2002 yılı sonuna kadar devam etti. Her sene kurulan sıralarda yarenlerin resimleri yapılırdı. İlk yaren gurubunun resimleri tarafımdan AKŞEHİR evine teslim edilmiş olup duvarda asılıdır.
AKŞEHİR NASRETTİN HOCA MEYDAN SIRASININ İLK YARENLERİ YIL 1969
YİĞİTBAŞI TARAFI : KAHYA BEYİ TARAFI:
Yiğitbaşı : Mustafa Gürcan Kahyabeyi : İsmet Güvendik
Yaren ağası : Ahmet Erkut Bölükbaşı : Vedat Şensoy
Yaren : Salim Türküler Yaren : Nevzat Gürbüz
“ : Erol Cumbul “ : Üzeyir Çelik
“ : Halit Özevren “ : Yaşar Yürüdü
“ : Özer Ünver “ : Ersen Karcı
“ : Bedri Gürbüz “ : Abdil Yakınlar
“ : İbrahim Türkmen “ : Hasan Gül
“ : Mustafa Karcı “ : Ruşen Özata
“ : Bekir Balcı “ : H.Hüseyin Vural
“ : Orhan Tekin “ : Eyüp Eberli
“ : Bekir Söylemez “ : Nuri Bulgurcu
ÇAVUŞ : Fevzi Erdem
Sıra topluluğunun toplantılarına ve gösterilerine devamlı gelen, her türlü desteği esirgemeyen, yarenlere güç ve morel veren sıramızın FAHRİ BAŞKANI olarak kabul edilen
ZİYA KOCAOĞLU
Personel Binbaşı
As.Şube Başkanı
( Resimleri AKŞEHİR EVİNDE DUVARDA ASILIDIR )
Akşehir Nasrettin Hoca Meydan sırasında ilk ve son sıra büyükleri :
Nasrettin Hoca Meydan sırasının ilk yiğitbaşısı Mustafa Gürcan ( Belediye memuru)
Nasrettin Hoca Meydan sırasının ilk kahya beyi: İsmet Güvendik ( Sanayici dökümcü
Nasrettin Hoca Meydan sırasının SON Yiğitbaşı : Yılmaz Dilsiz ( sanayici tarım aletleri)
Nasrettin Hoca Meydan sırası SON Kahya beyi : Nevzat Gürbüz(Em.as.svl.memur)