AKŞEHİR’İN MEŞHUR SELLERİ

Sultan dağlarının eteğine kurulan Akşehir tarih boyunca yağan yağmurlardan oluşan sellerin etkisinde kalmıştır. 1970’li yıllarda dağın Akşehir’e bakan yüzeyinin ağaçlandırılması ile sellerin önüne geçilmiştir.

Sultan Dağlarında akan ırmaklar ve taşkın seller sürükledikleri verimli toprakları uzun yıllar Akşehir gölüne taşımışlar, böylece Akşehir gölü küçülürken verimli Akşehir ovası ortaya çıkmıştı.

Osmanlı padişahı Çelebi Mehmet 1414 yılında Akşehir’i Osmanlı topraklarına kattığı sefer sırasında onu ve ordusunu Akşehir’de yağışlar ve seller karşılamıştı. Tarihi kayıtlara göre Osmanlı döneminde Sultan dağlarından gelen seller Akşehir ve köylerine pek çok zararlar vermişti. Öyle ki Nasreddin Hoca’nın türbesini sel basmış, türbe dış kapı kanadını sökerek sürüklemiştir. Ancak Akşehirliler bu sellerden yararlanmasını bilmişler ve sellerin aktığı mecralara altı ay çalışabilecek şekilde su değirmenleri yapmışlardı.

Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz’a hazırlık sırasında Akşehir Bermende köyünde bulunduğu sırada yağmura yakalanmış ve köyde akan dere taşmıştı.

Cumhuriyet döneminde Akşehir’de meydana gelen sel baskınları ile ilgili basında yer alan bazı haberler şöyledir:

24 Temmuz 1952 Tarihli Sel Baskını

Yağan yağmurlar Akşehir ve köylerinde sel baskınlarına neden olmuştur. Dağlardan gelen sel suları 47 evi yıkmış, 300 büyükbaş hayvan telef olmuştur. Tarım alanları çamur ve sel suları altında kalmıştı. Özellikle Bermende (Savaş) köyünde birçok mal kaybına ve "tarihi değeri olan" eserleri yok edip yıkmıştır. Sel felaketinden sonra köyde büyük oranda göç başlamıştır.

5 Ocak 1953 Tarihli Sel Baskını

Şiddetli yağmurlar neticesinde derelerin taşmasıyla Akşehir’e bağlı Bermende köyünde 8 ev tamamen yıkılmış 20 ev hasara uğramış, 19 ev oturulamaz hale gelmiştir. Yine bu ilçeye bağlı Güvnaz köyünde 5 ev yıkılmış 10 ev kısmen hasara uğramış,3 eşek boğulmuştur. Akait köyünde yıkılan evlerin sayısı 3’tür. 15 ev kısmen hasara uğramıştır. Yılanyusuf  köyünde 5 ev tamamen yıkılmış ve 25 evde kısmen hasara uğramıştır. Engilli köyünde ise yıkılan ev sayısı 5, hasara uğrayan ev sayısı 10’tur. Haber alındığına göre hiçbir köyde insan zayiatı olmamıştır.

Kızılay köylülerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere Akşehir’e 2500 lira göndermiştir.

16 Haziran 1957 Tarihli Sel Baskını

16 saatten beri devam eden şiddetli yağmurlar Akşehir ve köylerinde 3 kişinin ölmesine ve geniş ölçüde zarara sebep olmuştur. Tekke deresi üzerinde bulunan iki köprüyü sular götürmüştür. Zararın bilançosu şöyledir:

Merkeze bağlı Köyceğiz mahallesinde 8 ev yıkılmış ve 28 evde geniş ölçüde hasara uğramıştır. İbrahim Yeşil adındaki biri de sulara kapılarak boğulmuştur. 350 evlik mahallenin büyük bir kısmı heyelan halindedir.  Selden en çok zarar gören Yılanyusuf köyü olmuştur. 84 hanelik köyden 49 ev tamamen yıkılmış 18 ev oturulamayacak şekilde hasara uğramış 11 evde kısmen yıkılmıştır. 5000 dekarlık arazide sular altında kalmıştır.

Gedil köyünde 17 ev sular altında kalmış. Nadir köyünde köy okulunun ilave inşaatı ile 2 ev yıkılmış 10 evde sularla dolmuştur. Akait köyünün yukarı mahallesinde 1 ev tamamen 10 evde kısmen yıkılmış 80 koyunu da sular sürüklemiştir.

Çakıllar köyünde 7 evi sular basmış bir kadın kaybolmuştur. Nadir ve Engilli köyleri değirmenleri yıkılmıştır. Yağmurlar Akşehir’in elektrik ve su şebekelerinde hasarlara neden olmuştur.

4 Eylül 1958 Tarihli Sel Baskını

Şiddetli yağmurlar yüzünden Akşehir’i sular basmış ve bazı evler yıkılmıştır. Saat 15.30’da başlayan yağmur gittikçe şiddetini artırarak görülmemiş bir hal almıştır.

Saat 1600’da Sultan Dağlarında toplanan suların meydana getirdiği sel bütün şiddetiyle şehre inmiş ve çay yatağını taşırmıştır. 10’dan fazla köprü suların getirdiği ağaç ve taşlarla tıkanmış ve taşan sular şehre yayılmaya başlamıştı.

Çay kenarında bulunan evleri su basmış ve eşyaları sürüklemiştir. Bazı evlerde çökmüştür. Ana yollardan şehre inen seller bütün ev ve dükkanların bodrum katlarını doldurmuştur. Su şehir içerisinde bazı yerlerde 4,5-5 metre yükselmiştir. Çay kenarında bulunan Cumhuriyet İlkokulunun bodrum katı tamamen sularla dolmuştur.

Şehrin içme suyu kesilmiş, şehirde ekmek sıkıntısı olmuştur.  Elektrik santralini sel bastığından dolayı şehir karanlıkta kalmıştır. Su basan evlerden üç kadın kurtarılmış ve iki çocuk kaybolmuştur. Selin Akşehir’e 100 bin liranın üzerinde bir zararı olduğu tahmin ediliyor.

Belediyenin asfalt yapmakta olduğu ana cadde üzerindeki asfalt tavaları ve ocakları suya kapılarak gitmesi ile işler yarım kalmıştır. Seller Buğday Pazarındaki binlerce çuval buğdayı götürmüştür. Garp Cephesi karargâhı olan tarihi Belediye binasını da sular tehdit etmiştir. Sel yatağı üzerindeki köylerden henüz haber alınamamıştır.  Yağmur dinmiş ve köprünün gözleri açılarak suyun çekilmesi sağlanmıştır. Demiryoluna yakın olan Kiremit fabrikasını sular basmıştır. Ayrıca Cankurtaran köyünde seller hayvanların telef olmasına neden olmuştur.

19 Haziran 1960 Tarihli Sel Baskını

Akşehir çevresinde yağan bir saatlik doludan dereler taşmış ve ekili mahsuller zarar görmüştür.

2 Ekim 1962 Tarihli Sel Baskını

Sağanak halinde yağan yağmurların meydana getirdiği seller Akşehir’de pek çok hasara neden olmuştur.

17 Mayıs 1963 Tarihli Sel Baskını

Yağmurlar ve dağlarda eriyen karlar yüzünden Akşehir gölü 2 kilometreden fazla yayılmıştır. Binlerce dönüm ekili arazi sular altındadır.

13 Mayıs 1967 Tarihli Sel Baskını

Yağan aşırı yağmurlar sonucu oluşan sellerle Akşehir’de 10 bin dekar arazi sular altında kalmıştır. Köyceğiz mahallesinde 78 ev hasar görmüştür. Gedil ve Savaş köyü içme suları zarar görmüştür. Tekke köyü de sel baskınından etkilenmiştir.

17 Ekim 1968 Tarihli Sel Baskını

Akşehir ve çevresinde 24 saatten beri devam eden yağmur şehirdeki hayatı felç etti. Metrekareye 27 kilogram yağmur düşmüştür ve yağmurlar devam etmektedir.

 

{ "vars": { "account": "G-5Z2CE4T8R8" }, "triggers": { "trackPageview": { "on": "visible", "request": "pageview" } } }