Spor Alemi dergisinin Akşehir’deki Futbol maçı haberi; SPOR ÂLEMİ 31 AĞUSTOS 1922 NUMARA:23 YENİ SENE-3. SENE NUMARA: 61 Sayfa: 21
ANADOLU HABERLERİ / CEPHEDE SPOR:
“ÇOLAK KEMAL Beyefendinin takımıyla KÂZIM PAŞA’nın takımı arasında yapılan iki müsabakanın birincisinde bire karşı iki sayı “1-2” ile Kemal Beyefendinin takımı galip, ikincisinde berabere kalmışlardır. Kemal beyin takımında KADRİ, KÂMİ, FAHRİ beyler... Kâzım Paşa’da İZZET, ADNAN, CEVAT, REFİK, HÜSNÜ Beyler temayüz etmişlerdir (başarılarıyla kendilerini göstermişlerdir).
Son hafta CEPHE KARARGÂHINDA MÜTEŞEKKİL (kurulan) futbol takımıyla KEMAL Beyefendinin takımı arasında icra edilen maça Mustafa Kemal Paşa Hazretleri, Fevzi, İsmet, Yakup Şevki, Nureddin, Fahreddin paşalar hazretleri ile Kemal Beyefendi ve pek çok büyük rütbeli ümera ve zabitan gelmişler, müsabakaya da atlayıcı İZZET BEY hakem intihap edilmişti (seçilmişti). İlk dakikadan itibaren Kemal Beyin takımı daima topu cephenin kalesi önünde dolaştırmağa başladıysa da kalecinin mahareti sayı yapılmasına mani oluyordu. Cephe takımında Anadolu Kulübünden FERİT, TAYYARECİ ZEKİ, HÜSNÜ, VEHBİ beyler çok fedakârane çalışmışlarsa da nihayet de müsabaka berabere neticelenmiştir.”
Yukarıdaki yazıdan anladığımız 28 Temmuz 1922 günü Akşehir’de üç maç yapılmış. İlk maç 2-1, ikinci maç 2-2, Atatürk ve komutanların izlediği üçüncü maç ise 0-0 bitmiştir.
Akşehir’deki futbol maçı ile ilgili maç 0-0 mı yoksa 2-2 mi bitti sorusuna cevap olarak; her iki sonuç da doğru çünkü birden fazla maç yapıldı diyebileceğiz.
Üç maçta forma giyen ve maçta iyi oynayan sporcular; KADRİ, KÂMİ (KAMİL Rona olabilir), FAHRİ, İZZET, ADNAN, CEVAT, REFİK (Kuntol olabilir), HÜSNÜ, FERİT, TAYYARECİ ZEKİ, HÜSNÜ ve VEHBİ.
Rüştü Dağlaroğlu’nun “1907-1987 Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi” kitabında ismi geçen ve Kenan OR ile Sakarya’ya giden, sağbek Veteriner Ütğm. NAHİT Çokbaşaran, sağ haf Topçu Ütğm. ETHEM Bellisan, sol haf veteriner Ütğm. KAMİL Rona ve nihayet, Tabib Yzb. REFİK Kuntol isimlerinden REFİK ve KAMİL isimleri oynayan oyuncuların içinde var. Kamil Rona ile Refik Kuntol’un maçta oynayıp oynamadığını araştırmak gerek.
Tarihi maçta oynayan Akşehirli sporculardan; CELAL, MUSTAFA, KEMAL, ATA, ABDULLAH ve SADRİ’nin her iki haberde de isimleri geçmiyor. En az üç maç yapıldığına göre en az 33 futbolcu oynamış. Sakatlanan, değiştirilen oyuncular da olmalı. Bu durumda muharrirlerin Akşehirli futbolculardan bahsetmemiş olması onların bu maçlarda yer almadığını göstermez. Aşçı hoca Necati Erçelebi’nin anlattıklarına aykırı bir bilgi ile karşılaşılmadı.
Maçta iki hakem görev yapmış; atlayıcı İZZET BEY ile RUFER/ZÜFER Bey.
Maç Yapan Takımların Yöneticileri (Antrenörleri); Cephe futbol takımı “GARP CEPHESİ ZABİTANI” (Antrenörü yazılmamış), Çolak Kemal Bey ve Kâzım Paşa. Kemal Bey ve Kazım Paşa’nın takımlarının isimleri yazılmamış. Her ikisine de KOLORDU takımı diyebiliriz. Kenan Bey ile Kazım Paşa’nın soy isimleri öğrenildiğinde hangi kolordular olduğu da ortaya çıkacaktır.
Maçı yazan muhabirlerin kaleci KENAN OR’dan bahsetmemesini bir kenara not etmek gerek. Özellikle golsüz biten maçta her iki takımın kalecileri de iyi oynamış olmalılar.
Spor Âlemi; 1919-1928 yılları arasında (bazen düzensiz de olsa) 15 günde bir yayın yapan spor dergisi. Akademik çevre ve spor yazarlarının yabancı olmadıkları bir yayın organı.
İmren ÖNDER, “Milli Mücadele Dönemi Spor Faaliyetleri (Spor Âlemi Dergisine Göre) 1919 -1922” adıyla Gazi Üniversitesi’nde (Sosyal Bilimler Enstitüsü Genel Türk Tarihi Anabilim Dalı) 1994 yılında Yüksek Lisans Tezi yazmış.
Ali EROĞUL, “Spor Alemi (1919-1929): Osmanlı İmparatorluğu’ndan Türkiye Cumhuriyeti’ne Geçiş Döneminde Bir Spor Dergisi” adıyla Boğaziçi Üniversitesi’nde 2010 yılında İngilizce Yüksek Lisans Tezi yazmış.
Her iki tezde de Akşehir’deki futbol maçından bahsedilmemesi, özellikle İmren Önder’in tez başlığı “Milli Mücadele Dönemi Spor Faaliyetleri (Spor Âlemi Dergisine Göre) 1919 -1922” olmasına rağmen Akşehir’deki Futbol maçının resim ve haberinin gözden kaçması dikkat çekiyor.
Yukarıdaki gazete ve dergide yazılan bilgilerin gün yüzüne çıkması için 100 yılın geçmesi ne kadar acı.
Not1: Mustafa Kemal Atatürk’ün Akşehir’de izlediği maç TEK VE SON maç mıydı? Bu sorunun cevabı bir başka yazının konusu olacak.
Not2: Tarihi maçla ilgili diğer fotoğrafların öyküsü de araştırılıyor.