Akran zorbalığı; bir çocuğun bir çocuğa veya bir çocuk grubunun bir çocuğa uyguladığı fiziksel, duygusal, sosyal ve sözel şiddet demektir. Akran zorbalığına fiziksel olarak itme, vurma, yaralama gibi davranışlar; sözel ve sosyal olarak alay etme, etiketleme, lakap takma, küçük düşürme, oyunlara almama gibi davranışlar örnek gösterilebilir.
Çocukların zorbalığın anlamını bilmiyor olmaları zorbalık yapmalarına engel değildir. Küçücük çocuk zorbalığı ne bilir söylemleri geçerli değildir. Fakat bilmemeleri onların davranışlarının zararsız olduğu anlamına gelmez.
Akran Zorbalığı Nasıl Anlaşılır?
Zorbalığın sürekliliği vardır. Zorbalığa maruz kalan çocuk bunu günlerce, haftalarca, aylarca yaşayabilir. Fiziksel zorbalığı tespit etmek kolayken fiziksel olmayan zorbalığı tespit etmek (dışlanan, alay edilen) daha zordur.
Çocuğun okula gitmek istememesi, okuldan ve arkadaşlarından bahsetmemesi, okula götürdüğü eşyalarının hasar görmüş veya eksik olarak geri gelmesi, arkadaşlarıyla iletişim kurmaktan kaçınması veya uyku, yemek gibi günlük aktivitelerinde belirgin farklar oluşması bu konuda bizlere ipucu verebilir.
Akran Zorbalığının Sebepleri Neler Olabilir?
Aile içi ilişkilerde şiddet olaylarının yaşanmasıyla çocuklar problem çözme davranışı olarak şiddet ve zorbalığı öğrenmiş olabilirler. Aşırı rahat kuralsız bir aile ortamında ise davranışlarının sınırlarını öğrenemeyebilirler. Ayrıca arkadaşları arasında ilgi çekmeyi isteme, üstün ve güçlü olma çabası ya da karşısındakinin incineceğini düşünmeden eğlenme amacıyla hareket etme akran zorbalığının sebepleri arasında sayılabilir.
Zorbalığı Sergileyen ve Zorbalığa Maruz Kalan Çocuk İçin Neler Yapılabilir?
Zorbalığın sebepleri; çocukların bu konudaki yaşantıları ve hisleri farklılık göstermektedir. Bu durum her birinin kişiliğine ve yaşantısına uygun desteğe ihtiyaç duymasına sebep olmaktadır. Genel olarak bahsetmek gerekirse:
Zorbalığa maruz kalan çocuk özgüven kaybına uğrayacak ve insan ilişkileri zarar görecektir. Çocuğun okulunu değiştirmek veya arkadaşlarından uzaklaştırmak yeterli olmayacaktır. Çünkü yeni katılacağı arkadaş ortamlarında da aynı davranışları sergileyen çocuklarla karşılaşabilir. O yüzden zorbalıkla nasıl mücadele etmesi gerektiği öğretilmelidir. Ayrıca zorbalığın kişiliğinde kalıcı izlere sebep olmaması için gerekli destek sağlanmalıdır.
Zorbalık davranışını sergileyen çocuğa ise gerekli destek sağlanmazsa sağlıklı problem çözme yöntemlerini öğrenemeyecek ve ileriki yıllarda sosyal ilişkilerinde sorun yaşamaya devam edecektir. Bu çocuklara empati yapma ve sağlıklı problem çözme davranışları öğretilmelidir.