En güzel surette yaratılan insan bu güzel tertemiz fıtratını korur ve daha da geliştirirse insan yüceler yücesine, koruyamazsa işte o zaman aşağıların aşağısına (esfeli safilîne) savrulur. Gözleri var ama (hakikatleri) görmez, kulakları var ama (doğruları) dinlemez, aklı var ama (gerçekleri) düşünmez bir duruma düşer.
İnsanca yaşamak emek ister gayret ister, eğitim ister... Önce dünyanın en şerefli bir varlığı olarak var olan, her şeyin kendisi için yaratıldığı insan kendi değerini, faziletini bilmeli ve bu değerini korumalı dahada yükseğe taşımalıdır.
Anne babalar, eğitimciler, idareciler, yazarlar düşünürler, sanatkârlar mükemmel insanı yetiştirmek için büyük bir azim ve gayret içinde olmalıdırlar. En büyük fedakarlığı izzetli, onurlu, haysiyetli bir insan olmak ve yetiştirmek için çalışmalıdırlar.
İslam’ın öncelikli hedefi; yaratılış gayesine uygun kâmil, olgun, iyilikte yarışan hayırlı insanı yetiştirmektir. Onu dünyada ve ahirette mutlu yaşayacağı imanlı, ahlaklı, dürüst, çalışkan, faydalı, seven sevilen, bir şekilde yaşaması için izlemesi gereken yolu insana göstermektedir.
Faydalı insan kendisi gibi başkasını da düşünen sosyal insandır. İyi insan iyi işler yapan, yaptığını en iyi yapmaya çalışan aranan, beklenen insandır. Hakkı görüp gözeten adaletli O, hayrın anahtarı, şerrin kilididir.
Toplumun huzurunu bozan, dünyayı en yakınları başta olmak üzere yaşanmaz hale getiren egoist, bencil, menfaatçi, sadece kendini düşünen belki kendini de düşünmeyen içki, kumar, yalan dolan peşinde çarpıcı, çırpıcı insanlığından habersiz zavallılar yaratılış gayesine uzak kalanlardır. İnsanca yaşamayanlardır.
İnsanca yaşamak Allah'ı, insanı, vatanı, iyiliği sevip, iyilikte yarışmakla olur. Böyle insanlar Hasbi, fedakar olarak mutluluğu başkalarını mutlu etmede görerek tek gayeleri Allah'ın rızasını kazanmaktır. Hz. Hatice ve Hz Ebubekir mallarını, canlarını insanların mutluluğu ve özgürlüğü için harcamışlar, nice insanı hürriyetlerine kavuşturmuşlardır.
Dünya iyi insanlarla güzel, dünya doğru yaşamasını bilen iyi insanlarla güzelleşecektir.
